Model podwójnego procesu radzenia sobie z żałobą

Stresory związane ze stratą są stresorami, które wynikają z koncentrowania się i procesowania straty osoby, która umarła oraz naszej relacji z tą osobą. Zwykle wiąże się to z myśleniem o zmarłym, wspominaniem, rozmyślaniami o okolicznościach śmierci, tęsknotą, płaczem, wyobrażaniem sobie, co kochana osoba powiedziałaby lub zrobiła, oglądaniem starych zdjęć. Zakres reakcji emocjonalnych tego procesu może być szeroki: od przyjemnego wspomnienia do bolesnej tęsknoty, od ulgi, że zmarły już nie cierpi do rozpaczy, że zostało się samotnym.

Stresory związane z odbudową (siebie, świata) wiążą się z koniecznością przystosowania się do zmienionej rzeczywistości, stworzenia swojego świata na nowo. Często są to źródła stresu, które zwiększają obciążenie i są przyczyną dodatkowego niepokoju i zdenerwowania. Są to np. konieczność nauczenia się zadań, które do tej pory wykonywała osoba zmarła np. gotowanie, radzenie sobie z finansami. Budowanie na nowo relacji, podejmowanie nowych ról czy zmiana tożsamości (np. z małżonka na wdowca). W procesie radzenia sobie z tymi stresorami mogą się pojawić takie emocje jak ulga i duma z poradzenia sobie, nauczenia się nowej umiejętności, ale też np. niepokój i lęk, że być może to się nie uda, smutek z powodu bycia samemu wśród innych.

 

Kluczowym dla modelu podwójnego procesu jest pojęcie oscylacji (oscillation). Wg autorów zdrowa żałoba oznacza zaangażowanie się w dynamiczny proces, który polega na oscylowaniu pomiędzy radzeniem sobie ze stratą oraz radzeniem sobie z odbudową. Osoba w żałobie również na przemian konfrontuje się ze stresorami i unika konfrontacji. Model podwójnego procesu wskazuje, że unikanie, zaprzeczanie czy tłumienie niektórych aspektów żałoby w trakcie jej przebiegu jest normalne i istotne w tym procesie.

Podsumowanie 

W czasie żałoby radzimy sobie z dwoma procesami: radzenia sobie ze stratą, radzenia sobie z budową nowego świata Nasze doświadczenie jest zmienne, czasem radzimy sobie z jednym, innego dnia z drugim Ważne jest, aby doceniać momenty wytchnienia i pozwalać sobie na dozowanie doświadczania żałoby 

Artykuł opracowany na podstawie: Stroebe, M.S. & Schut, H.A.W. (1999). The Dual Process Model of coping with bereavement - Rationale and description. Death Studies, 23 (3), (pp. 197-224) (28 p.).